قوانین و ضوابط نصب دکل مخابراتی

 قوانین و ضوابط نصب دکل مخابراتی شامل استانداردهایی است که باید رعایت شوند تا ایمنی افراد، تأسیسات و محیط‌زیست حفظ شود. از جمله این قوانین، رعایت فاصله مناسب دکل مخابراتی از مناطق مسکونی، تأسیسات حساس، حیوانات و دیگر موانع است تا از هرگونه ضرر و زیان احتمالی جلوگیری شود. علاوه‌براین، دکل‌های مخابراتی باید در برابر بلایای طبیعی نظیر سیل، زلزله و طوفان مقاوم باشند. برای اطمینان از رعایت این موارد، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مجموعه‌ای از ضوابط و استانداردها را برای نصب دکل‌های مخابراتی تدوین کرده است که به تضمین ایمنی و عملکرد صحیح این سازه‌ها کمک می‌کند. در ادامه، ضوابط و استانداردهای نصب دکل‌ها مطابق با این قوانین ارائه می‌شود.

کامل‌ترین مقاله قوانین و ضوابط نصب دکل مخابراتی ۱۴۰۳

 دکل‌های مخابراتی به‌عنوان بخشی حیاتی از زیرساخت‌های ارتباطی در دنیای مدرن، نیازمند رعایت قوانین و استانداردهای دقیق در نصب، بهره‌برداری و نگهداری هستند. باتوجه‌به گسترش روزافزون این دکل‌ها در سراسر جهان، وجود ضوابط روشن و سازگار با ایمنی عمومی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله، به بررسی برخی از قوانین و ضوابط اساسی نصب دکل‌های مخابراتی می‌پردازیم.

 اپراتورها موظف‌اند کلیه اقدامات فنی لازم را انجام دهند تا انرژی تجمعی تشعشعات ساطع‌شده از آنتن‌های نصب‌شده روی دکل یا ساختمان با سایر ساطع‌کننده‌ها در محل تردد مردم از حد آستانه تعیین‌شده بیشتر نشود. مطابق با استاندارد تأییدشده سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تحت عنوان «محدودیت تشعشعات غیریون‌ساز» با کد ۷۵۶۸، این تشعشعات نباید از حد مجاز تجاوز کنند.

 همچنین، اپراتورها باید سطوح انرژی تجمعی تشعشعات ساطع‌شده از آنتن‌ها را در محل‌هایی که مردم در آن حضور دارند اندازه‌گیری کنند. این اندازه‌گیری‌ها باید برای هر دکل یا ساختمان آنتن به همراه تصویر و ابعاد آن، همراه با نشانی محل، در پایگاه اطلاع‌رسانی آن منتشر شود و نسخه‌ای از آن برای سازمان انرژی اتمی ایران ارسال گردد.

 اپراتورها همچنین موظف‌اند به‌منظور حفاظت از ایمنی کارکنانی که به‌طور مستمر در معرض تشعشعات رادیویی هستند، اقدامات فنی لازم را برای کاهش خطرات پرتویی انجام دهند. در صورت احتمال استقرار افراد در محوطه‌ای که ممکن است تشعشعات آن فراتر از حد مجاز باشد، اپراتورها باید حصار حائل نصب‌کرده و علائم هشداردهنده‌ای مبنی بر «امکان دریافت انرژی تشعشع فراتر از حد استاندارد» نصب کنند.

 در نهایت، درصورتی‌که چندین سیستم آنتن روی یک دکل یا ساختمان نصب شده باشد، اپراتورها باید حداقل فاصله ایمن افراد و اقلام کار را در جهت‌های مختلف محاسبه کنند. این فاصله باید برابر با مجذور مجموع مربعات حداقل فاصله ایمن همه سیستم‌های آنتن‌دهی موجود باشد تا از بروز خطرات احتمالی جلوگیری شود.

 این ضوابط و استانداردها به‌منظور تضمین ایمنی عمومی و کارایی دکل‌های مخابراتی تدوین شده‌اند و رعایت دقیق آن‌ها در هنگام نصب و بهره‌برداری از دکل‌ها ضروری است.

حد مجاز نصب دکل در رابطه با مراکز آموزشی، درمانی و اقامتی چقدر است؟

استانداردهای بین‌المللی به‌طور دقیق فاصله مجاز برای نصب آنتن‌های BTS و دکل‌های مخابراتی را تعیین نکرده‌اند. در عوض، ملاک اصلی برای تعیین فاصله، میزان انرژی دریافتی افراد از تشعشعات است. اگر میزان انرژی دریافتی کمتر از حد استاندارد باشد، حساسیت زیادی نسبت‌به فاصله اعمال نمی‌شود. بااین‌حال، در مراکز حساس مانند مدارس یا بیمارستان‌ها، علاوه بر اندازه‌گیری انرژی دریافتی، فاصله نیز به‌دقت در نظر گرفته خواهد شد.

نکته مهم این است که ادعای فاصله 50 متر از آنتن‌های BTS به‌عنوان یک حد خطرناک برای انسان‌ها بدون منبع علمی و معتبر است. یکی از مشکلات موجود در جامعه این است که برخی افراد با موقعیت‌های علمی و سازمانی، نظرات افراطی و اغراق‌آمیز غیرعلمی مطرح می‌کنند که موجب آشفته‌سازی ذهن مردم می‌شود.

وزارت بهداشت در این زمینه بخش‌نامه‌ای را ابلاغ کرده است که شامل پنج پارامتر مهم است و به‌طور جدی به آن نظارت می‌کند؛

1. دریافت انرژی مردم: چگالی انرژی که افراد در زندگی روزمره از این سیستم‌ها دریافت می‌کنند، نباید از استانداردهای تعیین شده فراتر رود.
2. استحکام سازه: استحکام و پایداری دکل و آنتن‌ها بسیار حائز اهمیت است تا از واژگونی و افتادن آنها جلوگیری شود.
3. مسائل ایمنی عمومی: شامل تدابیر ایمنی مانند صاعقه‌گیرها و علائم هشداردهنده است که باید در نزدیکی دکل‌ها و آنتن‌ها نصب شوند.
4. دسترسی محدود به تجهیزات: باید از دسترسی غیرمجاز افراد به این تجهیزات جلوگیری شود.
5. آموزش پرسنل: آموزش‌های لازم به کارکنان و پرسنلی که با این تجهیزات کار می‌کنند باید ارائه شود تا از بروز حوادث و خطرات جلوگیری شود.

این پنج پارامتر در قالب یک دستورالعمل به سراسر کشور اعلام و نظارت‌ها طبق این فرایند انجام می‌شود.

چند سال قبل، در تهران وزش باد شدیدی باعث سقوط 160 آنتن شد. این حادثه نشان‌دهنده اهمیت پایداری ساختار و مهار دکل‌های مخابراتی است. بنابراین، از آن زمان به بعد، تاکید بیشتری بر استحکام سازه‌ها و جلوگیری از واژگونی آنتن‌ها صورت گرفته است.

علاوه‌بر پایداری ساختار، مسائل ایمنی عمومی نیز به‌شدت مورد توجه قرار گرفته است. این شامل نصب صاعقه‌گیرها و علائم هشداردهنده در اطراف آنتن‌ها برای جلوگیری از حوادث احتمالی است. همچنین، باید از دسترسی افراد غیرمجاز به تجهیزات دکل‌ها جلوگیری شود، چرا که این تجهیزات برای افراد غیرمتخصص خطرناک هستند.

مورد دیگر آموزش پرسنلی است که با این تجهیزات کار می‌کنند. این افراد باید به‌طور کامل آموزش دیده و از خطرات احتمالی آگاهی داشته باشند تا در شرایط اضطراری بتوانند اقدامات لازم را به‌درستی انجام دهند.

تمامی این پنج پارامتر شامل پایداری سازه، ایمنی عمومی، دسترسی محدود، آموزش پرسنل، و نظارت مستمر، در قالب یک دستورالعمل به کل کشور ابلاغ شده است و نظارت‌ها براساس این دستورالعمل به‌طور دقیق اعمال می‌شود.

مجوز‌های نصب دکل مخابراتی

درست است که اپراتورهای دکل‌های آنتن یا سیستم‌های آنتن قبل از نصب باید اقداماتی را انجام دهند تا اطمینان حاصل کنند که نصب آن‌ها مطابق با قوانین و مقررات موجود است. در اینجا به برخی از مهم‌ترین اقدامات ضروری اشاره شده است؛

1. اخذ مجوزهای لازم: اولین گام برای نصب دکل آنتن یا سیستم آنتن، دریافت مجوزهای ضروری از مراجع متولی محل مورد نظر است.
2. مجوز در حریم حفاظتی و امنیتی: در صورتی که نصب دکل در حریم حفاظتی و امنیتی مانند راه‌ها، اماکن حساس، تأسیسات کشور، خطوط هوایی و تأسیسات مجاور انجام شود، لازم است مجوزهای خاصی نیز اخذ گردد.
3. رضایت مالک: در صورت نصب دکل روی ساختمان یا پشت بام یا دیوار بیرونی آن، باید رضایت مالک برای نصب دکل یا سیستم آنتن جلب شود.
4. تاییدیه استحکام ساختمان: همچنین، اپراتورها باید تاییدیه استحکام ساختمان منتخب برای نصب دکل آنتن از سازمان نظام مهندسی ساختمان یا دارندگان صلاحیت فنی معتبر دریافت کنند.
5. ارتفاع دکل: ارتفاع دکل آنتن نصب‌شده باید به‌گونه‌ای باشد که در مقابل آنتن‌های موجود، حداقل پنج متر از سطح زمین فاصله داشته باشد. این امر برای جلوگیری از خطرات احتمالی و حفظ ایمنی ضروری است.
6. طراحی سازه متناسب با محیط: حتی الامکان، نمای دکل آنتن و تجهیزات آن باید با محیط محل نصب هماهنگ و متناسب باشد تا از دید عموم پنهان شود و موجب آلودگی منظر شهری نشود.
7. نصب تابلو مشخصات دکل: برای هر دکل آنتن، تابلو مشخصاتی شامل اطلاعاتی مانند شماره ثبت دکل، نام سازنده، تاریخ نصب، نام نصاب و مالک قانونی، نام اپراتورها و سایر جزئیات، باید روی پایه دکل نصب شود.
8. جمع‌آوری دکل پس از پایان استفاده: پس از پایان استفاده از دکل آنتن برای نصب آنتن‌های فرستنده یا گیرنده، مالک دکل موظف است که دکل و سازه‌های مربوطه را جمع‌آوری کند؛ مگر اینکه مجوز نگهداری دکل بدون آنتن دریافت شده باشد.

این ضوابط به‌منظور اطمینان از ایمنی، صحت نصب و عملکرد مناسب دکل‌های آنتن و جلوگیری از مشکلات احتمالی برای محیط اطراف ایجاد شده‌اند.

مقررات ایمنی محیط زیست

 طبق مقررات مربوط به نصب دکل‌های آنتن و سیستم‌های آنتن، اپراتورها موظف به انجام اقدامات ایمنی و حفاظتی فراوانی هستند که به شرح زیر آمده است:

•  بیمه دکل و تجهیزات: اپراتورها موظف‌اند دکل آنتن، سیستم‌های آنتن و تجهیزات جانبی را در برابر حوادث احتمالی بیمه کنند. این بیمه باید خطرات مرتبط با نصب، استفاده و نگهداری دکل را پوشش دهد.
•  نظارت مهندس ناظر: نصب سازه دکل آنتن باید تحت نظارت مهندس ناظر قانونی و مطابق با استانداردهای مشخص‌شده، محل نصب انجام می‌شود. همچنین باید تمامی اقدامات پیشگیرانه ایمنی برای جلوگیری از حوادث جانی و مالی رعایت شود.
•  علائم هشداردهنده: در صورت وجود خطر ورود به کارگاه یا تماس با دکل آنتن، اپراتور موظف است علائم هشداردهنده قابل‌مشاهده را نصب کند تا افراد به‌طور واضح از خطرات مطلع شوند.
•  ایمنی فردی: کارکنانی که در محل نصب دکل آنتن فعالیت دارند، باید تجهیزات ایمنی فردی مانند لباس مقاوم در برابر تشعشعات رادیویی و تجهیزات گرم برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی به بدن را به‌طور کامل استفاده کنند.
•  گواهی توانایی شغلی: افراد مشغول به‌کار در عرشه نصب دکل باید گواهی توانایی شغلی لازم را داشته باشند و به‌طور حرفه‌ای و با رعایت ایمنی وظایف خود را انجام دهند.
•  اصول ایمنی در بلندکردن وسایل: هنگام بلندکردن وسایل و نصب دکل، باید اصول ایمنی رعایت شود. این شامل حمایت از دکل و تجهیزات توسط افراد دیگر به‌منظور جلوگیری از سقوط یا آسیب است.
•  روشنایی و رنگ‌آمیزی دکل آنتن: روشنایی دکل آنتن در شب باید مطابق با استانداردهای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) باشد. همچنین رنگ‌آمیزی دکل باید به‌گونه‌ای انجام شود که در شب برای هواپیماها قابل‌دیدن باشد.
•  سیستم حفاظت در برابر صاعقه: برای حفاظت از دکل در برابر خطرات صاعقه، سیستم‌های مربوطه باید براساس استاندارد بین‌المللی IEC 623059 طراحی و نصب شوند.
•  کابل‌های مقاوم: کابل‌های اتصال آنتن به تجهیزات جانبی باید دارای روکش مقاوم در برابر حرارت، شعله و اشعه ماورای‌بنفش خورشید باشند تا طول عمر و ایمنی سیستم تضمین شود.

 تمامی این اقدامات در قالب ۲۲ ماده مشخص به اپراتورها و مسئولین مربوطه ابلاغ شده است و رعایت آن‌ها برای نصب و نگهداری دکل‌های آنتن الزامی است. این قوانین نه‌تنها به ایمنی و سلامت افراد کمک می‌کنند؛ بلکه به محافظت از محیط‌زیست و ایجاد استانداردهای مناسب در صنعت نیز می‌پردازند.

ممنوعیت‌‌های نصب دکل مخابراتی

 حفظ سلامت شهروندان در نصب دکل‌های مخابراتی و رادیویی یکی از اولویت‌های اصلی در صدور مجوزها است. این مسئله از دو جنبه بسیار مهم برخوردار است؛ تضاد منافع و روابط حقوقی مربوط به نصب دکل‌ها و ایمنی آن‌ها در املاک مردم و ارتباط این دکل‌ها با املاک مجاور.

 در این راستا، تجربه‌های جهانی باید بررسی و مطالعه شوند. بخشی از مطالعات در این زمینه انجام شده است و برنامه‌ریزی‌هایی در حال تهیه است؛ اما برای حل مشکلات این حوزه، نیاز به نگاهی آینده‌نگر و ارائه راه‌حل‌های منطقی وجود دارد.

 دکل‌های مخابراتی باید دارای محدوده ایمنی مشخصی باشند که در حال حاضر در حال تعیین است. این دکل‌ها نباید در نزدیکی مناطق حساس مانند مدارس و بیمارستان‌ها نصب شوند. کمیته صدور مجوز دکل‌ها که شامل نمایندگانی از شهرداری، شورای شهر، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و سایر نهادهای مرتبط است، به‌دقت نظارت دارد و اجازه نصب دکل در نزدیکی این مراکز حساس را نمی‌دهد.

 در حال حاضر، در تهران حدود ۱۰ هزار دکل مخابراتی وجود دارد. کار ساماندهی این دکل‌ها و بررسی مجوزهای آن‌ها در حال انجام است. اگر دکلی بدون مجوز نصب شده باشد یا از استانداردهای مجاز تشعشع بیشتر تولید کند، طبق استانداردها شهرداری موظف است وارد عمل شود و آن دکل را جمع‌آوری یا مجوز آن را اصلاح کند تا از نظر ایمنی برای شهروندان مناسب باشد.

ضوابط نصب سایت، آنتن و دکل در شهر تهران مصوب 1394/09/29 جلسه 217

در اجرای ماده شانزدهم (۱۶) مصوبه «ساماندهی دکل‌ها، آنتن‌ها و ایستگاه‌های ارتباط رادیویی در شهر تهران» ابلاغی به شماره ۴۲۳۷/۱۵۷۵/۱۶۰ مورخ ۱۳۹۰/۴/۷ و براساس قوانین و مقررات شهرسازی و منظر شهری، استانداردهای بین‌المللی و مطالعات تطبیقی، با هدف ساماندهی استقرار، نصب جدید، جابجایی، جایگزینی، تغییر شکل، استانداردسازی (ساختمانی – الکتریکی – مکانیکی – الکترومغناطیسی) و کاهش تعداد دکل‌هایی که در مناطق ۲۲گانه شهرداری تهران نصب شده‌اند.

در آینده نصب خواهند شد و به‌منظور استفاده حداکثری از سایت شیرینگ (site sharing) و همچنین رعایت اصول مبلمان شهری، حفظ زیبایی سیمای شهری، حفظ محیط‌زیست و سلامت شهروندان، ضوابط نصب سایت، آنتن و دکل در شهر تهران به شرح ذیل تعیین می‌گردد؛

ماده یک ضوابط (تعاریف)

دکل: سازه‌ای عموماً فلزی که از یک یا چندپایه و یک بدنه تشکیل شده است و در این مصوبه سازه محل نصب یک یا چند آنتن تلقی می‌شود.
سازه جایگزین دکل: هرگونه سازه فلزی یا غیرفلزی که فراهم‌کننده ارتفاع لازم برای نصب آنتن باشد. (مانند پایه پل‌های بلند)

آنتن: قطعه بیرونی که بر روی دکل (یا سازه جایگزین دکل) نصب می‌گردد و وظیفه ارسال و یا دریافت امواج الکترومغناطیس را بر عهده دارد (اعم از پانل، میله‌ای، بشقابی، یاگی، صفحه‌ای، سقفی و غیره).

ملحقات آنتن: هرگونه وسیله  یا سازه کمکی که به‌استقرار آنتن  یا انتقال سیگنال‌ها از آنتن یا به آنتن  دیگر کمک می‌کند. (مانند: فیدر، لدر، جامپر، کانکتور، سکوی نصب و…)
ایستگاه (سایت): هر نوع فضای نصب تجهیزات مخابراتی که در اختیار اپراتور بوده و محل استقرار دکل و آنتن نیز است.

(اعم از فضای باز (green field)، پشت‌بامی (roof top)، دیواری (wall mounted)، درون ساختمانی (in building) و…)

اپراتور: هر شخص حقوقی دارنده پروانه از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که به‌موجب آن، مجاز به تأسیس (یا بهره‌برداری) از سایت، دکل و آنتن است، در این مصوبه تأسیس‌کننده یا (بهره‌بردار) سایت، دکل و آنتن نامیده می‌شود.

کارگروه: منظور از کارگروه صدور مجوز فعالیت سایت، دکل و آنتن موضوع ماده یازدهم (۱۱) مصوبه «ساماندهی دکل‌ها، آنتن‌ها و ایستگاه‌های ارتباط رادیویی در شهر تهران» – ابلاغی به شماره ۴۲۳۷/۱۵۷۵/۱۶۰ مورخ ۷/۴/۹۰ است.

سیستم انتقال ایستگاه: خطوط ارتباطی که ایستگاه رادیویی متعلق به اپراتور را به هسته (core)، سوییچ، کنترل‌کننده، ایستگاه رادیویی دیگر، ایستگاه جمع‌کننده واسط (hub site) و… متصل می‌کند.

ساماندهی: نصب، اشتراک‌گذاری، جمع‌آوری، جایگزینی، تغییر شکل یا اصلاح هرگونه «سایت، دکل و آنتن»

اشکال سایت‌های رادیویی: در این مصوبه به ۳ نوع سیستم سایت، دکل و آنتن اشاره گردیده است که هر شکل دیگر سایت‌های رادیویی به یکی از انواع «پشت‌بامی»، «زمینی» و «میکرو bts» مطابقت داده خواهد شد.

۱-وضعیت ترکیبی سه‌بعدی سایت: زمینی (green field)، پشت‌بامی (roof top) و میکروسایت

۲-وضعیت ترکیبی سه‌بعدی دکل: مهاری، خود ایستا (چندپایه)، خود ایستا، (مونوپل)، دیواری و سکو (platform)

۳-وضعیت ترکیبی سه‌بعدی آنتن:

سکتورال – شبکه سلولی
نقطه‌به‌نقطه – ارتباط رادیویی p۲p
همه‌جهته (omni) – پخش، بی‌سیم

سایت پشت‌بامی (roof top): از سازه موجود (ساختمان) برای ایجاد ارتفاع به‌منظور نصب آنتن استفاده می‌شود.
سایت زمینی (green field): به‌وسیله نصب دکل ارتفاع لازم برای نصب آنتن فراهم می‌شود.
ارتفاع آنتن: ارتفاع نقطه نصب آنتن از سطح زمین.
ارتفاع دکل: فاصله پایه دکل تا بالاترین نقطه سازه دکل.
ارتفاع ساختمان: ارتفاع سطح پشت‌بام ساختمان تا سطح زمین.
اشتراک‌گذاری (share): به‌شرایطی که دو یا چند اپراتور، یک سایت یا حداقل دکل آن را مورد استفاده مشترک قرار دهند، اشتراک‌گذاری گفته می‌شود.

هم سایت (co-site): به‌شرایطی که دو یا چند اپراتور در یک نقطه اقدام به تأسیس سایت کرده است ولی از دکل‌های جداگانه‌ای استفاده کنند، هم سایت گفته می‌شود.
آنتن مشترک: آنتنی که از نظر سازه‌ای یک قطعه واحد ب‌ شمار می‌رود، ولی محدوده عملیاتی آن بیش‌ازیک باند فرکانسی بوده است و ممکن است بیش از یک کانکتور داشته باشد.

تک کاربر: وضعیتی که در آن یک اپراتور (با یک پروانه ارائه سرویس مخابراتی از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مشخص) اقدام به احداث سایت یا بهره‌برداری از دکل می‌کند.

چند کاربر: وضعیتی که در آن دو یا چند اپراتور (با پروانه‌های ارائه سرویس مخابراتی از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مختلف) یا یک اپراتور با داشتن دو یا چند پروانه ارائه سرویس مخابراتی از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اقدام به احداث سایت یا بهره‌برداری از دکل می‌کنند.

مراکز حساس جمعیتی: این مراکز مطابق با تبصره ذیل ماده نهم (۹) مصوبه «ساماندهی دکل‌ها، آنتن‌ها و ایستگاه‌های ارتباط رادیویی در شهر تهران» – ابلاغی به شماره ۴۲۳۷/۱۵۷۵/۱۶۰ مورخ ۷/۴/۹۰ شامل نقاط دارای تراکم جمعیتی و آسیب‌پذیر از قبیل مراکز بهداشتی و درمانی، آموزشی، توان‌بخشی، بازپروری و… به تشخیص مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند.

مناطق غیرمسکونی: شامل مناطق و محدوده‌هایی که در طرح تفصیلی شهر تهران به‌عنوان مناطق با کاربری‌های غیرمسکونی از قبیل تجاری، اداری، صنعتی و… در نظر گرفته شده‌اند.

ماده دو ضوابط (اولویت‌ها)

کلیه راهبردها و روش‌های این مصوبه ضمن رعایت کامل اصل «تشویق و ترغیب توسعه ارتباطات مخابراتی» مشتمل بر اولویت‌های چهارگانه ذیل است:
الف) سلامت شهروندان، استحکام سازه‌ها
ب) سلامت شهروندان، تأثیر امواج الکترومغناطیسی
ج) حفظ و توسعه زیبایی محیط زندگی شهری
د) حفظ و توسعه مبلمان شهری

ماده سوم ضوابط (مدل ارزیابی، الزامات عمومی و شرایط مختصات صدور مجوز)

الف – مدل ارزیابی: مدل ارزیابی سایت، دکل و آنتن برای صدور مجوز نصب در محدوده شهر تهران به‌شرح جدول پیوست شماره یک است.
ب – الزامات عمومی:

۱– رعایت قوانین شهرسازی در تهیه طرح‌های توسعه شبکه رادیویی توسط اپراتورها

۲– پیاده‌سازی و تطبیق مفاهیم محیطی بر طرح‌ها با رویکرد حداقل نمودن اثرات محیطی با ارائه بهترین راه‌حل‌ها و طرح‌ها

۳– در صورت انتخاب سایت در پشت‌بام‌ها رعایت موارد زیر الزامی است:

۳-۱- بافت فرسوده نباشد.

۳-۲- ساختمان‌های تجاری و اداری نسبت به مسکونی اولویت دارد.

۴– استفاده از سایت مشترک بین اپراتورها و پرهیز از احداث سایت جدید در مجاورت سایت‌های منصوبه

۱-۴- کلیه اپراتورها مکلف‌اند نسبت‌به ارائه امکان نصب آنتن روی دکل‌های موجود به‌صورت مشترک (site sharing) اقدام کنند.

۵– دکل و سایر تجهیزات باید به‌گونه‌ای روی ساختمان نصب شوند که حوادث غیرمترقبه ازجمله زلزله و بادهای شدید تأثیری در ساختمان نداشته باشد.

۶-قبل از نصب تجهیزات می‌بایست محاسبات سازه‌ای برای ارزیابی توان تحمل سازه در مقابل نیروهای ناشی از نصب تجهیزات و همچنین تأثیر آن در مقابل زلزله و عملکرد کلی ساختمان مورد ارزیابی قرار گیرد.

۷– در محاسبه و اجرای پی دکل‌ها، توجه‌به وزش باد مستمر، واژگونی، لهیدگی و رعایت استانداردهای ملی و مباحث ششم، هفتم، نهم و دهم مقررات ملی ساختمان الزامی است.

۸– ازآنجایی‌که نصب دکل و آنتن و تجهیزات مربوطه، احتمال برخورد صاعقه با ساختمان و فضای محل نصب را افزایش می‌دهد؛ لذا می‌بایست سیستم برق‌گیر متناسب طراحی شود و با رعایت استاندارد ملی، هدایت کابل‌های حامل جریان صاعقه از مسیرهای مطمئن و امن صورت گیرد.

۹– تجهیزات سایت می‌بایست در مکان‌های پوششی و مستتر استقرار یابد.

۱۰– از افزودن عناصر و المان‌های اضافی به سازه دکل خودداری شود.

۱۱– کابل‌ها و سیم‌های مربوط از نمای عمومی اختفاء گردد.

۱۲– از ایجاد حصارهای نامتعارف از قبیل سیم‌های خاردار، نرده‌های نامنظم در اطراف سایت خودداری شود.

۱۳– بهره‌برداران مخابراتی و ارتباطی موظف به اجرای کلیه ضوابط و مقررات شهرسازی و زیباسازی (مطابق پیوست شماره ۲) می‌باشند. به‌منظور رعایت حقوق شهروندی و مسئولیت اجتماعی در طراحی، مکان‌یابی و استقرار اولیه سایت، انجام اقدامات ذیل الزامی است؛

۱۳-۱- ارزیابی صحیح از مشخصات منطقه مربوط (ارزیابی از مشخصات چشم‌انداز)

۱۳-۲- ارائه طرح زیباسازی به‌صورت‌کلی و سه‌بعدی

۱۳-۳- انتخاب مواد مرغوب، پایدار و زیبا در ساخت دکل‌ها

۱۳-۴- پرهیز از قرارگرفتن دکل‌ها و آنتن‌ها در خط آسمان

۱۳-۵- خودداری از جانمایی دکل‌ها و آنتن‌ها در معرض دید بناهای تاریخی باهویت و باارزش در سطح شهر

۱۳-۶- پرهیز از جانمایی دکل‌ها و آنتن‌ها در مقابل احجام، نمادها، المان‌ها، نقاشی‌های دیواری، آب‌نماها، تابلوهای تبلیغاتی، فضاها و مکان‌های نورپردازی‌شده در سطح شهر

۱۳-۷- خودداری از جانمایی دکل‌ها و آنتن‌ها در داخل و یا نزدیکی میادین و فلکه‌ها

۱۳-۸- خودداری از نصب دکل‌ها و آنتن‌ها در مسیر تردد شهروندان و عرض پیاده‌روها و پرهیز از ایجاد اختلال در تردد عابرین پیاده

۱۳-۹- پرهیز از ایجاد تغییر در بافت محلات به‌واسطه نصب دکل و آنتن

۱۴-دیدگاه شهرسازی لازم در طراحی توسط اپراتورها تحت تأثیر شرایط سایت، محدودیت‌های فنی، چشم‌اندازها و نیازهای ظرفیتی آن‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که؛

۱۴-۱- نصب دکل‌ها در فضای باز به حداقل برسد.

۱۴-۲- در صورت امکان در کلیه سایت‌ها، دکل و مکان مشترک (site sharing) به‌کار گرفته شود.

۱۴-۳- نصب روی ساختمان‌ها و سازه‌های موجود جایگزین دکل‌ها شود.

۱۴-۴- استتار سایت و اختفای کامل تجهیزات به‌عنوان اصل غیرقابل‌اغماض اجرای سایت مدنظر قرار گیرد.

۱۴-۵- استفاده از تجهیزات با اندازه‌های کوچک به کمک تکنولوژی‌های جدید مدنظر قرار گیرد.

۱۴-۶- استفاده از تکنولوژی ibs جهت پوشش‌دهی مناسب در ساختمان‌هایی که در آن‌ها شرایط نصب وجود دارد.

۱۴-۷- شهرداری تهران موظف است در راستای تسهیل اجرای این مصوبه و اجرای مصوبه «ساماندهی دکل‌ها، آنتن‌ها و ایستگاه‌های ارتباط رادیویی در شهر تهران» – ابلاغی به شماره ۴۲۳۷/۱۵۷۵/۱۶۰ مورخ ۷/۴/۹۰ نسبت‌به واگذاری فیبرهای نوری در اختیار، بنا به‌درخواست شرکت ارتباط مشترک شهر همکاری لازم را معمول کند.

۱۵– کلیه طرح‌های زیباسازی (برابر پیوست زیباسازی) و با نظر کارگروه صدور مجوز فعالیت سایت، دکل و آنتن می‌بایست تأیید و اجرایی شوند.

۱۶– رعایت استانداردهای بهداشت الکترومغناطیسی الزامی است؛ کنترل و اندازه‌گیری شدت میدان الکتریکی (e) و مغناطیسی (h) پس از نصب و راه‌اندازی و اطمینان از تطابق پارامترهای سیستم اجراشده با موازین استاندارد، می‌بایست توسط اپراتور حداکثر یک هفته پس از راه‌اندازی انجام گیرد.

۱۷– نصب تابلوی مشخصات فنی در سایت‌ها، نام سازمان یا شرکت کاربر، شماره ثبت و هشدار خطر برق‌گرفتگی و نصب سایر علائم ضروری روی دکل الزامی است.

۱۸– اپراتورها می‌توانند به‌منظور کاهش اثرات محیطی نصب دکل از ساختمان‌ها و سازه‌های موجود به شرح ذیل استفاده نمایند؛

۱۸-۱- ساختمان‌ها و برج‌های تجاری و اداری

۱۸-۲- برج‌ها و منابع هوایی

۱۸-۳- پل‌های غیرهمسطح و پل‌های عابر پیاده

۱۸-۴- دکل‌های برق

۱۸-۵- سایر سازه‌های بلند که نصب آنتن روی آن‌ها منع قانونی نداشته باشد.

۱۹– بهره‌برداران و کاربران ایستگاه‌های مخابراتی و ارتباطی مکلفند کلیه ایستگاه‌های مذکور را تحت پوشش بیمه کامل ناشی از تمام خطرات و مسئولیت‌های مدنی در قبال کارکنان و اشخاص ثالث قرار دهند.

۲۰– مکان‌یابی سایت‌های زمینی با توجه به محل‌های کم تردد شهر، دارای حریم سبز، دور از بیمارستان‌ها و مراکز پزشکی و مراکز آموزشی و اماکن مسکونی و ضمن رعایت کلیه نکات ایمنی و استانداردهای لازم از جمیع جهات (بهداشتی، فنی و غیره) و همچنین رعایت دید و منظر شهر انجام گردد.

۲۱-شهرداری تهران موظف است در راستای اجرای ماده نهم (۹) مصوبه «ساماندهی دکل‌ها، آنتن‌ها و ایستگاه‌های ارتباط رادیویی در شهر تهران» – ابلاغی به شماره ۴۲۳۷/۱۵۷۵/۱۶۰ مورخ ۷/۴/۹۰ ظرف مدت شش (۶) ماه از تاریخ لازم‌الاجرا‌شدن این مصوبه نسبت‌به ارائه لایحه طرح جامع مکان‌یابی دکل‌ها، آنتن‌ها و ایستگاه‌های ارتباط رادیویی اقدام کند.

تبصره یکم (۱): موارد استثناء از اجرای الزامات این مصوبه ضمن ارائه مدارک، در کارگروه صدور مجوز سایت، دکل و آنتن به‌طور خاص بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود.

ج ) شرایط و مختصات:

۱– علاوه‌بر الزامات عمومی مندرج در جدول پیوست شماره (۱)، در مورد ایستگاه‌های فرستنده – گیرنده (bts) اپراتورهای تلفن همراه به‌طور خاص، ارتفاع دکل خودایستای زمینی در هر شرایطی نباید بیش از ۲۴ متر (از سطح زمین) برای تک کاربر و بیش از ۳۶ متر برای بیش از یک کاربر باشد.

۲– کل مساحت اشغال‌شده (footprint) توسط سایت زمینی (دکل، آنتن، تجهیزات اصلی، تجهیزات فرعی، فنس و…) در اماکن عمومی و فضای شهری حداکثر ۱۰ مترمربع است. (مساحت قیدشده در اجاره‌نامه ملاک عمل نیست.

مساحت واقعی اشغال‌شده ملاک عمل است و به‌ازای هر اشتراک‌گذاری با اپراتورهای دیگر ۴ مترمربع به مساحت مذکور اضافه می‌شود و متراژ سایت اشغال‌شده به‌شرح مذکور برای هر نوع سایت و دکل زمینی لازم‌الاجراست). تمام تجهیزات میکروسایت‌ها بایستی روی بدنه دکل و یا سازه جایگزین نصب شود تا  فضای دیگری اشغال نکنند.

۳– نصب هرگونه دکل و اتاقک تجهیزات در پیاده‌روها به‌استثنای دکل‌های میکرو سایت‌ها (مشروط به‌عدم سد معبر) ممنوع است.

۴– باتوجه‌به «مجاز‌بودن نصب دکل زمینی در مناطق فاقد ساختمان»، رعایت حداقل فاصله (پایه) دکل جدید به‌شرح ذیل ضروری است؛

۴-۱- ساختمان‌های مسکونی و مراکز حساس جمعیتی: ۵۰ متر

۴-۲- هر نوع دکل زمینی دیگر: حداقل ۱۰۰ متر

۵– در سایت‌های پشت‌بامی فاصله آنتن‌ها در بازه حداقل ـ حداکثر، جهت تابش اصلی آنتن‌ها از پنجره ساختمان‌های مسکونی مجاور می‌بایست حداقل ۳۰ متر باشد.
۶– استفاده از چراغ دکل، در داخل محدوده شهرها برای دکل‌های با ارتفاع بیش از ۲۴ متر و حریم شهرها برای دکل‌های بیش از ۹ متر ضروری است.

۷– زیباسازی ظاهر دکل و آنتن می‌بایست با موادی انجام گیرد که مجموعه سایت با بافت محیط هم‌گون شود. استتار یا نماسازی (camouflage) برای سایت، دکل و آنتن در تمامی سایت‌های موجود یا جدیدالاحداث ضروری است و بایستی به روش‌هایی انجام گیرد که تأثیر سایت بر چهره محیط به حداقل برسد. طرح نماسازی می‌بایست قبل از اجرا به تأیید کارگروه صدور مجوز برسد.

۸– دکل و آنتنی که به مدت شش (۶) ماه پیوسته بلااستفاده باقی بماند، متروکه تلقی  و به ذینفع اخطار کتبی مبنی بر جمع‌آوری آن ابلاغ می‌شود، در صورت‌عدم توجه به اخطار، دکل و آنتن متروکه طبق مقررات حداکثر ظرف مدت سه (۳) ماه توسط عوامل شهرداری تهران جمع‌آوری می‌شود.

۹– نصب دکل‌ها در محوطه پارک‌ها و فضای سبز علاوه‌بر شرایط مندرج در این مصوبه مستلزم رعایت نکات ذیل و همچنین تصویب کارگروه صدور مجوز، موضوع ماده یازدهم (۱۱) مصوبه «ساماندهی دکل‌ها، آنتن‌ها و ایستگاه‌های ارتباط رادیویی در شهر تهران» ابلاغی به شماره ۴۲۳۷/۱۵۷۵/۱۶۰ مورخ ۷/۴/۹۰ بوده و مقررات این بند ناظر و استثناء بر مصوبه «ممنوعیت احداث ابنیه در عرصه بوستان‌ها و فضاهای سبز شهر تهران و حریم آن» ابلاغی به شماره ۱۴۳۹۰/۱۶۹۳/۱۶۰ مورخ ۱۸/۷/۹۱ است؛

۹-۱- مساحت پارک حداقل ۲۰۰۰ مترمربع باشد.

۹-۲- حداقل فاصله ۸۰ متر تا محل بازی کودکان، مهدکودک‌ها و خانه‌های مستقر در حاشیه پارک‌ها رعایت شود.

۹-۳- سایت‌ها در نقاطی از پارک‌ها و فضای سبز مکان‌یابی گردند که در دید مستقیم عموم بازدیدکنندگان قرار نگیرند.

۹-۴- نصب دکل در پارک‌هایی که هم‌جوار با مراکز تئاتر شهر و موزه هنرهای معاصر (به تشخیص سازمان بوستان‌ها و فضای سبز) ممنوع است.

۹-۵- به‌منظور جلوگیری از تخریب معابر و فضای سبز، جهت نصب دکل مکان‌هایی پیش‌بینی می‌شوند که امکان حرکت یا استفاده از جرثقیل (جهت عملیات نصب و تجهیز و نگهداری) وجود داشته باشد.

۹-۶- پس از عملیات نصب، اپراتور موظف به رفع کلیه خسارت‌های احتمالی عمرانی، تأسیساتی و فضای سبز است.

۹-۷- حفظ نهال، درخت، فضای سبز و محیط‌زیست شهروندان همواره بر احداث سایت، دکل و آنتن اولویت دارد.

۹-۸- رعایت بهداشت الکترومغناطیسی ایستگاه‌ها براساس استانداردهای مدون و ملی الزامی بوده است و بر سایر ملاحظات اولویت دارد.

۹-۹- هرگونه تبلیغات تجاری و یا غیرتجاری و نورپردازی روی سایت، دکل و آنتن بدون اخذ مجوز قانونی از شهرداری تهران ممنوع است.

ماده چهارم ضوابط (فرآیند درخواست و مدارک لازم)

۱– فرآیند درخواست:

۱-۱- ارائه درخواست کتبی و مدارک مربوط به شرکت ارتباط مشترک شهر.

۱-۲- بررسی مقدماتی مدارک به لحاظ تکمیل‌بودن وعدم مغایرت با ضوابط صدور مجوز توسط شرکت ارتباط مشترک شهر انجام می‌گیرد، در صورت‌عدم تأیید آن، حداکثر ظرف مهلت یک (۱) هفته از تاریخ وصول درخواست، موارد به‌صورت کتبی و با ذکر دلیل به اطلاع متقاضی رسانده می‌شود.

در صورت تأیید، بازدید میدانی از محل ایجاد سایت انجام می‌گیرد. کلیه مدارک، درخواست متقاضی و گزارش بازدید میدانی جهت اتخاذ تصمیم به کارگروه صدور مجوز ارائه می‌شود.

۱-۳- در صورت مطابقت مختصات درخواست و گزارش بازدید میدانی با ضوابط و مقررات، درخواست در دستور جلسه کارگروه صدور مجوز قرار می‌گیرد.

۱-۴- تصمیمات کارگروه صدور مجوز مبنی بر رد درخواست، تغییر، اصلاح یا تأیید درخواست (صدور مجوز) به‌صورت مکتوب به متقاضی اعلام می‌شود.

۲– مدارک لازم:

۲-۱- درخواست کتبی متقاضی (متقاضی می‌بایست مشمول ماده ششم (۶) و بند «ی» ماده دوم (۲) مصوبه «ساماندهی دکل‌ها، آنتن‌ها و ایستگاه‌های ارتباط رادیویی در شهر تهران» ابلاغی به شماره ۴۲۳۷/۱۵۷۵/۱۶۰ مورخ ۷/۴/۹۰ باشد. )

۲-۲- تصویر مصدق‌شده اساس‌نامه (اشخاص حقوقی)

۲-۳- معرفی نماینده تام‌الاختیار جهت پیگیری امور مربوط به درخواست (اشخاص حقوقی)

۲-۴- ارائه تصویر مصدق شده پایان‌کار ساختمانی معتبر (جهت ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری که روی پشت‌بام آن‌ها نصب خواهد شد)

۲-۵- آدرس و کروکی دقیق محل مورد نظر (شامل خیابان‌های اصلی و فرعی، پلاک ساختمان، کد پستی، کد نوسازی، پلاک ثبتی)

۲-۶- مشخصات فنی سایت و دکل (نقشه جانمایی دکل و سایر تجهیزات، نوع و ارتفاع دکل، محل نصب دکل و تجهیزات، تعداد، نوع، ارتفاع و جهت آنتن‌ها)

۲-۷- نام سایت

۲-۸- کد سایت

۲-۹- طول جغرافیایی سایت

۲-۱۰- عرض جغرافیایی سایت

۲-۱۱- ارائه حداقل سه قطعه عکس واضح از هر سایت که نشان‌دهنده ظاهر سایت (ساختمان) و دکل (و یا سازه جایگزین دکل) و آنتن (یا آنتن‌ها) باشد.

۲-۱۲- نوع سیستم رادیویی نصب شده.

۲-۱۳- حداکثر توان خروجی سیستم رادیویی در نقطه تابش.

۲-۱۴- گزارش توجیهی مبنی برعدم امکان برقراری ارتباط رادیویی مورد نظر بدون نصب دکل (سازه جایگزین)

۲-۱۵- ارائه مدارک مربوط به مالکیت یا اجاره‌نامه محضری ملک مورد اجاره

۲-۱۶- گزارش واحد فنی شرکت ارتباط مشترک شهر مبنی بر امکان و یاعدم امکان اشتراک‌گذاری با سایت‌های موجود

۲-۱۷- ارائه تعهد متقاضی مبنی بر موافقت و همچنین پیش‌بینی، طرح و مهندسی لازم برای پذیرش نصب آنتن، ملحقات و تجهیزات اپراتورهای احتمالی دیگری که در آینده ممکن است متقاضی اشتراک‌گذاری سایت، دکل و آنتن باشند. مشخصات فنی و کمیت تجهیزات احتمالی اپراتور دیگر معادل تجهیزات موجود در نظر گرفته خواهد شد. (در مجوز یا قراردادهای تنظیم‌شده جهت هر سایت ذکر شده است)

۲-۱۸- ارائه طرح و تعهد مبنی بر انجام زیباسازی، اختفا و استتار (مطابق پیوست شماره ۲)

۲-۱۹- ارائه تأییدیه فنی طرح سازه‌ای و عمرانی هر سایت از مهندس طراح و ناظر (دارای مجوز سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور) برای اطمینان از استحکام استاتیک و دینامیک سازه‌ای سایت، دکل و آنتن و ملحقات

۲-۲۰- ارائه تأییدیه مشخصات دکل (مبنی بر مطابق‌بودن با الزامات فنی از قبیل قابلیت استفاده مشترک چند اپراتور، تحمل باد با سرعت ۱۲۰ کیلومتر در ساعت، زلزله و غیره) در این خصوص اپراتور ابتدا یک نسخه از اطلاعات فنی کلیه دکل‌های مورد استفاده که به تأیید سازنده رسیده است را به شرکت ارتباط مشترک شهر ارائه و سپس شرکت مذکور بر اساس درخواست‌های دریافتی و اطلاعات فوق‌الذکر پرونده سایت را تکمیل خواهد نمود.

۲-۲۱- تعهد نصب ایمن و اصولی دکل و سایر تجهیزات بر اساس طرح تأییدشده (مهر و امضا مهندس ناظر سازه دارای پروانه نظام مهندسی و متقاضی اولیه)

۲-۲۲- ارائه گواهی‌های لازم در خصوص رعایت کلیه قوانین و مقررات و استانداردهای لازم ازجمله نصب ایمن و اصولی دکل و سایر تجهیزات و سیستم گراندینگ، برق، برق‌گیر صاعقه وعدم صعود از دکل پس از نصب توسط اپراتور (این گواهی‌ها پس از نصب تهیه و به شرکت ارتباط مشترک شهر ارائه خواهد شد)

۲-۲۳- ارائه پروانه فعالیت از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی

۲-۲۴- ارائه تأییدیه کلی از سازمان حفاظت محیط‌زیست مبنی بر استاندارد‌بودن اثرات زیست‌محیطی سایت، دکل و آنتن

۲-۲۵- ارائه تأییدیه کلی از سازمان انرژی اتمی ایران مبنی بر استاندارد بودن سیستم‌های مخابراتی به‌کار رفته و حفاظت در مقابل تشعشعات الکترومغناطیسی

۲-۲۶- ارائه تأییدیه کلی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص رعایت سلامت عمومی شهروندان تبصره دوم (۲): در اجرای تبصره ذیل ماده هشتم (۸) مصوبه «ساماندهی دکل‌ها، آنتن‌ها و ایستگاه‌های ارتباط رادیویی در شهر تهران» – ابلاغی به شماره ۴۲۳۷/۱۵۷۵/۱۶۰ مورخ ۷/۴/۱۳۹۰ در صورت‌عدم اظهارنظر مرجع ذی‌ربط ظرف مهلت سی (۳۰) روز و اعلام کتبی اپراتور به شرکت ارتباط مشترک شهر، شرکت موظف است پس از استعلام کتبی از مرجع ذی‌ربط در صورت تأییدعدم پاسخگویی آن مرجع، مطابق قوانین و مقررات مربوطه اقدام نماید.

تبصره سوم (۳): شرکت ارتباط مشترک شهر در راستای ساماندهی سایت، دکل و آنتن‌ها در سطح شهر تهران و به منظور اشتراک‌گذاری سایت‌ها، مجاز است بخشی از اطلاعات سایت‌ها را در اختیار اپراتورهای مخابراتی دیگر قرار دهد. اطلاعاتی که مشخصاً و رسماً عنوان محرمانه داشته باشند، از این امر مستثناء خواهند بود. (مانند طول و عرض جغرافیایی سایت‌ها)

ماده پنجم ضوابط (اطلاعات شبکه‌ای مورد نیاز)

الف ) شرکت ارتباط مشترک شهر بر حسب نیاز مجاز است تمام و یا بخشی از اطلاعات زیر را از هر کدام از اپراتورها درخواست نماید:
ارائه لیست کلیه سایت، دکل و آنتن‌های موجود متقاضی در محدوده شهر
ارائه اطلاعات لایه سیستم انتقال (back haul) سایت‌ها و به‌روزرسانی سالانه آن‌ها

ب) شرکت ارتباط مشترک شهر مجاز است، چنانچه امکان اخذ مجوز و تأسیس سایت جدید در سازه‌های غیر مخابراتی موجود (مثال: دکل‌های روشنایی، ساختمان‌های دارای ارتفاع مناسب، پایه‌های پل‌های غیرهمسطح و…) با فاصله قابل‌قبول وجود داشته باشد، مراتب را به متقاضی اطلاع داده می‌شود تا نسبت به درخواست جانمایی مجدد اقدام کند.

همچنین اگر گزینه مناسب دیگری را برای یکی از شرایط نصب دکل – آنتن تشخیص دهد (مثال: دکل مونوپول به‌جای دکل خودایستا و یا تغییر فناوری سیستم انتقال)، در این صورت موضوع تغییر طرح را جهت بررسی و اتخاذ تصمیم به کارگروه صدور مجوز ارسال نماید.

تبصره چهارم (۴): ضوابط و مقررات این مصوبه مشمول موارد ذیل نمی‌شود:
الف) آنتن گیرنده‌های تلویزیونی و ماهواره خانگی
ب) bts درون ساختمانی اپراتورهای تلفن همراه

ماده ششم ضوابط (شرایط الزام به اشتراک‌گذاری سایت موجود به‌جای تأسیس سایت جدید)

فاصله دکل پیشنهادی با سایت – دکل موجود هر اپراتور دیگری کمتر از ۱۰۰ متر باشد.

امکان نصب آنتن جدید و ملحقات آن روی دکل موجود اپراتور دیگری فراهم باشد یا امکان تعویض دکل موجود با دکل مجاز برای نصب تجهیزات دو سرویس مختلف فراهم باشد یا امکان افزایش ارتفاع دکل تا حد مجاز وجود داشته باشد. (در سایت‌هایی که امکان «استفاده از آنتن مشترک» یا راهکارهای دیگر وجود داشته باشد، افزایش ارتفاع دکل ممنوع خواهد بود.)

تبصره ششم (۶): در صورتی که شرایط فوق برای هر کدام از دو سایت موجود در سطح شهر فراهم باشد، شرکت ارتباط مشترک شهر درخواست ادغام دو سایت موجود در یک سایت مشترک را از صاحبان سایت‌ها خواهد نمود و اپراتورها مکلف به اجرای طرح ادغام خواهند بود. مگر آنکه طرح مذکور در کارگروه صدور مجوز با حضور نمایندگان فنی دو اپراتور ذی‌ربط مطرح گردیده است و پس از ارائه دلایل متقن فنی توسط هر کدام از اپراتورها، غیر اجرایی تشخیص داده شود.
ماده هفتم ضوابط (ارزیابی و پاسخ به درخواست اشتراک‌گذاری سایت)

شرکت ارتباط مشترک شهر موظف است در ارزیابی امکان اشتراک‌گذاری یک سایت، دکل و آنتن کلیه مفاد ماده سوم (۳) این مصوبه را رعایت کند و براساس آن به درخواست‌های متقاضیان رسیدگی نماید. فقط در صورتی که موارد زیر از چارچوب‌های تعیین‌شده تجاوز نکند، سایر موارد قابل‌بررسی خواهد بود.

افزایش باربر روی دکل
افزایش ارتفاع دکل
افزایش غیرمجاز مساحت سایت

ماده هشتم ضوابط (حذف دکل‌های قابل‌جایگزینی از چهره شهر)

در راستای «حذف دکل‌های قابل جایگزینی از چهره شهر» و جایگزینی آن‌ها با انواع سازه‌های دیگر شهری مانند پشت‌بام ساختمان‌ها، دیوار ساختمان‌های دارای ارتفاع مناسب، بدنه و پایه پل‌های مرتفع، تیرهای چراغ یا انتقال برق، برج‌های ساعت و…، شرکت ارتباط مشترک شهر موظف است از اپراتورها درخواست کند تا طرح‌های جایگزین برای دکل‌های موجود یا جدید ارائه نمایند. اجرای طرح‌های مذکور با تأیید کارگروه صدور مجوز است. براساس راهبرد «به‌حداقل‌رساندن تعداد دکل‌ها در منطقه»، شرکت ارتباط مشترک شهر پیشنهادهای واصله از اپراتورهای مخابراتی برای حذف دکل را حسن نیت اپراتور مربوط تلقی می‌نماید.
ماده نهم ضوابط (بازرسی و ارزیابی)

شرکت ارتباط مشترک شهر مسئولیت تهیه و به‌روزرسانی پایگاه داده سایت، دکل و آنتن شهر تهران را به‌عهده‌داشته و موظف است نسبت‌به ارزیابی سالانه سایت‌ها و ثبت تغییرات آن‌ها اقدام نماید.

ماده دهم ضوابط

در شرایطی که بنا به‌ضرورت و نیازهای مخابراتی منطقه درخواست اپراتور یا متقاضی نصب سایت، دکل و آنتن با برخی از مفاد مندرج در الزامات حاضر مطابقت نداشته باشد، با گزارش شرکت ارتباط مشترک شهر، موارد به‌صورت خاص در کارگروه صدور مجوز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

ماده یازدهم ضوابط

هر اپراتور دارای پروانه تأسیس شبکه و ارائه سرویس مخابراتی از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، مکلف است در ازای دریافت مجوز نصب سایت، دکل و آنتن یا اخذ مجوز اشتراک‌گذاری سایت، دکل و آنتن با اپراتورهای دیگر از شرکت ارتباط مشترک شهر، هزینه‌های مترتب و مصوب را پرداخت کند.

هرگونه مجوز صادره از سوی شرکت ارتباط مشترک شهر برای هر سایت، دکل و آنتن حداکثر تا یک (۱) سال از تاریخ صدور اعتبار دارد و در صورت درخواست مالک سایت، دکل و آنتن، شرکت ارتباط مشترک شهر پس از بازدید مجدد از سایت و در صورت تأیید و موافقت کارگروه صدور مجوز برای سال‌های آتی متناوباً تمدید خواهد شد.

ماده دوازدهم ضوابط

شهرداری تهران (شرکت ارتباط مشترک شهر) مکلف است ترتیبی اتخاذ نماید تا اپراتور (بهره‌بردار) از کلیه مفاد این مصوبه در خصوص ضوابط نصب سایت، دکل و آنتن در شهر تهران مطلع و همچنین نسبت‌به اجرای کامل مفاد آن متعهد شود.

در صورت‌عدم رعایت ضوابط مذکور، ایرادات قانونی مربوط را با ذکر موارد به‌صورت مکتوب به اپراتور (بهره‌بردار) اخطار و ابلاغ نماید تا ظرف مهلت حداکثر دو هفته نسبت‌به رفع ایرادات قانونی و رفع نقایص اقدام شود. در صورت انقضاء مهلت مذکور وعدم رفع ایرادات قانونی شرکت موظف است مجوز بهره‌برداری صادره را لغو و اقدام قانونی معمول کند.

ماده سیزدهم ضوابط

هرگونه به‌روزرسانی، تغییر، حذف و اضافه در مفاد این مصوبه منوط به تصویب شورای اسلامی شهر تهران است.

منبع

ضوابط دکل آنتن سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات

مقدمه:
دکل‌های آنتن جزئي از شبکه های ارتباطات راديويي هستند که عمل ارسال يا دريافت جهت دار امواج راديويي را در ارتفاع معين از سطح زمين ممکن مي‌سازند . تنوع و گستردگي شبکه های راديويي در باندهای فرکانسي مختلف در مناطق شهری و حومه، تنوع شکلي و کاری دکل‌های آنتن را در پي داشته است. همچنين با در نظرگيری؛

•  گرايش روزافزون شبکه های ارتباطي به استفاده از امواج راديويي در لايه های مختلف ارتباطي و تعدد شبکه های راديويي نيازمند دکل‌های آنتن در ناحيه عملياتي جغرافيايي مشترک؛
•  ضرورت بي‌خطربودن وجود دکل آنتن برای تاسيسات و موجودات مجاور، تا شعاع معين، در مواجهه با صدمات احتمالي مکانيکي سازه دکل و جذب تشعشعات انرژی امواج راديويي آنتن‌های نصب‌شده روی آن؛
•  محدوديت در نقاط جغرافيايي مناسب برای نصب دکل آنتن و ضرورت استفاده مشترک از آن نقاط؛
•  لزوم برخورداری دکلهای آنتن از استحکام مکانيکي کافي برای تامين ارتباطات مطمئن در هنگام مواجه‌شدن با عوامل جوی و بلايای طبيعي؛
•  لزوم رعايت حريم‌های قانوني و رعايت مقررات نهادهای مسئول در حوزههای بهداشت، نيرو، شهری، جادهای، محيط زيست، هوانوردی، دريانوردی، نظامي و انتظامي؛
•  اهميت تقليل اثرات رواني تعدد دکل‌های آنتن در مناطق شهری از طريق استفاده مشترک از دکل‌های آنتن، تجميع دکل‌های آنتن موجود و همگون‌سازی سازه‌های دکل آنتن با محيط پيرامون آن؛

لازم است تا ويژگي‌های مطلوب و استاندارد دکل‌های آنتن در قالب مقررات تدوين و به‌کار بسته شود.

ازاين‌رو به‌عنوان متولي مديريت فرکانس کشور، با هماهنگي نهادهای تاثير گذار اقدام به تدوين ضوابط فني و مقررات ذيل نموده است و در جلسه شماره …… کميسيون تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي مورخ ….. ضوابط دکل آنتن به شرح ذيل را تصويب کرد؛

ماده 1- تعاريف:

سازمان: سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات؛

دکل آنتن: سازه‌های مکانيکي پايه (غالباً فلزی) برای نصب آنتن ارسال يا دريافت امواج الکترومغناطيسي؛

پروانه: پروانه تاسيس و بهره‌برداری از شبکه‌های راديويي و پروانه شبکه‌های ارتباطي و فناوری اطلاعات از هر نوع که توسط سازمان صادر مي‌شود؛

بهره بردار: شخص حقوقي يا حقيقي که از دکل آنتن با رعايت ضوابط فني و مقررات مندرج در اين ضوابط استفاده مي‌کند؛

منع فني: مجموعه محدوديت‌های استحکامي ابنيه، محدوديت‌های مکانيکي يا موانع ارتباطي است که با اعمال اصلاحات مجاز روی سازه دکل آنتن يا بستر استقرار آن يا اعمال تنظيمات خاص آنتن قابل‌برطرف‌شدن نیست؛

منع بهداشتي: منع ناشي از افت سطح ايمني از حد مجاز و يا سرريزشدن سطح انرژی تشعشعي ايمن است که در صورت نصب آنتن بيشتر روی دکل آنتن با اعمال اصلاحات مجاز روی سازه دکل آنتن يا بستر استقرار يا اعمال تنظيمات خاص آنتن قابل‌برطرف‌شدن نیست؛

سايت دکل آنتن زميني: ايستگاه تاسيس‌شده روی سطح زمين که دکل آنتن آن نيز روی بستر زمين نصب مي‌شود؛

ماده 2 حوزه شمول اين ضوابط به شرح زير است :

• دارندگان حداقل يکي از انواع پروانه ها يا مجوزهای صادره از سوی سازمان که در آن ارتباطات راديويي مجاز شمرده شده است، در تمام سرويس‌های راديويي و در تمام باندهای فرکانسي، در سرزمين جمهوری اسلامي ايران؛
•  هرگونه آنتن فعال متعلق به شبکه های راديويي اختصاصي؛
•  دکل‌های آنتن فعال بلندتر از ابعاد آنتن؛
•  سامانه‌های آنتن فعال منصوبه روی ديوار بيروني بنا يا روی تاسيسات موجود .

 ضوابط استفاده مشترک از دکل آنتن

 ماده ۳
تمام دارندگان پروانه یا مجوز موظف‌اند در صورت عدم وجود منع فنی یا بهداشتی، دکل آنتن تحت مالکیت خود را به اشتراک بگذارند. این اشتراک شامل تأمین دسترسی و فضای لازم برای نصب تجهیزات آنتن سایر دارندگان پروانه یا مجوز است و باید طبق ضوابط مشخص صورت گیرد.

 ماده ۴
هرگونه استفاده مشترک از دکل آنتن براساس ماده ۳ باید از طریق قرارداد رسمی بین بهره‌برداران تنظیم شود. این قرارداد باید شامل موارد زیر باشد؛

 مشخصات فنی و موقعیت دکل

نشانی دقیق، ارتفاع، مشخصات ثبت‌شده و مکانیکی دکل. حدود بارگذاری و مختصات جغرافیایی محل نصب تا دقت دهم ثانیه.

 تعهدات و سهم شرکا

سهم هر یک از بهره‌برداران در بهره‌برداری فعلی و توسعه‌های آینده.

 مدت قرارداد

مدت‌زمان استفاده از دکل توسط هر بهره‌بردار.

 نگهداری دکل

دستورالعمل نگهداری و نظارت بر دکل.

 ارتفاع نصب تجهیزات

تعیین ارتفاع محل نصب آنتن برای هر بهره‌بردار.

 تشعشعات رادیویی

مشخصات تشعشعات رادیویی آنتن‌های هر بهره‌بردار.

 رعایت مقررات محل نصب

الزام به رعایت مقررات مالک محل، مراجع شهری و سایر نهادهای مرتبط.

 نحوه اتمام قرارداد

تعیین تکلیف تجهیزات اضافه‌شده یا هزینه‌های صرف‌شده برای آماده‌سازی دکل. شرایط بازگشت دکل به وضعیت پیش از اشتراک.

 حق بیمه

سهم پرداخت حق بیمه هر بهره‌بردار.

 این ضوابط به‌منظور شفاف‌سازی روابط بین بهره‌برداران و تضمین ایمنی و بهره‌وری در استفاده از دکل‌های آنتن تدوین شده است.

 ضوابط ایمنی در مقابل تشعشعات

 ماده ۵
بهره‌برداران باید تمامی اقدامات فنی لازم را انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که انرژی تجمعی تشعشعات ساطع‌شده از آنتن‌های نصب‌شده روی بنا یا دکل، در محل‌های تردد یا حضور افراد، از حدود آستانه‌های تعیین‌شده در استاندارد «پرتوهای غیریون‌ساز حدود پرتوگیری» (کد ۷۵۶۸) فراتر نرود.

 ماده ۶
بهره‌برداران موظف‌اند به‌صورت دوره‌ای انرژی تجمعی تشعشعات ساطع‌شده از آنتن‌های نصب‌شده را اندازه‌گیری کنند. این اندازه‌گیری باید در محل‌هایی انجام شود که مردم بیشترین تشعشع دریافتی را دارند. نتایج این اندازه‌گیری‌ها، همراه با تصویر، ابعاد بنا یا دکل، و نشانی محل استقرار باید به‌صورت عمومی منتشر شود و نسخه‌ای از آن به سازمان انرژی اتمی ایران و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ارسال شود.

 ماده ۷
بهره‌برداران موظف‌اند اقدامات فنی لازم برای ایجاد حفاظت‌های ایمنی برای کارکنانی که به‌صورت مستقیم و مداوم در معرض تشعشعات فرستنده‌های رادیویی هستند، انجام دهند.

 ماده ۸
درصورتی‌که احتمال قرارگیری مردم در محدوده‌ای غیرایمن پیرامون آنتن وجود داشته باشد، بهره‌برداران موظف‌اند حصارکشی بازدارنده انجام داده و علائم هشداردهنده با عبارت «احتمال دریافت انرژی تشعشعی فراتر از حد استاندارد» نصب کنند.

 ماده ۹
حداقل فاصله ایمن dd (بر حسب متر) در فضای آزاد مقابل گلبرگ اصلی آنتن با توان تشعشعی EIRPEIRP بیش از دو وات، براساس فرکانس ff و چگالی توان تشعشعی مجاز Slim(f)Slim(f) (بر حسب W/m2W/m^2) طبق رابطه زیر محاسبه می‌شود:

EIRP=4.97+20log⁡ (Slim(f))+20log⁡ (d) (dBW)EIRP = 4.97 + 20\log(Slim(f)) + 20\log(d) \quad \text{(dBW)}

 سطح مجاز چگالی توان تشعشعی Slim(f)Slim(f) برای موارد عمومی و شغلی مطابق با استاندارد «پرتوهای غیریونساز حدود پرتوگیری» (کد ۸۵۶۷) تعیین شده است.

 ماده ۱۰
در صورت استقرار بیش از یک سامانه آنتن بر روی یک دکل یا بنا، حداقل فاصله ایمن برای مردم و موارد شغلی در یک راستای معین برابر با مجذور مجموع مربعات حداقل فاصله‌های ایمن تمام سامانه‌های آنتن محاسبه‌شده طبق ماده ۹ در آن راستا خواهد بود.

ضوابط نصب و مجوزهای دکل آنتن

 ماده ۱۱
بهره‌برداران دکل آنتن یا سامانه‌های آنتن، بسته‌به محل نصب، باید قبل از اقدام به نصب، اقدامات زیر را انجام دهند؛

اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذی‌صلاح برای محل نصب. اخذ مجوزهای حفاظتی و امنیتی در صورت نصب در حریم‌های قانونی راه‌ها، اماکن، تأسیسات کشور، خطوط هوایی انتقال برق و سازه‌های مجاور. کسب رضایت‌نامه ثبتی مالک، در صورت نصب روی بنا، پشت‌بام یا دیوار بیرونی. دریافت تأییدیه استحکام بنا از سازمان نظام‌مهندسی ساختمان یا افراد دارای صلاحیت تأییدشده برای بنا یا سازه انتخابی.

 ماده ۱۲
ارتفاع آنتن نصب‌شده روی دیوار بیرونی بنا یا تأسیسات موجود باید حداقل پنج‌متر از سطح زمین در فاصله پنجاه‌متری مقابل آنتن باشد.

 ماده ۱۳
دکل آنتن و تجهیزات مرتبط باید از نظر ظاهری با بافت محیطی محل نصب هماهنگ و متناسب باشند و در حد امکان از دید عموم مخفی شوند.

 ماده ۱۴
نصب تابلوی مشخصات دکل آنتن در پای دکل الزامی است. این تابلو باید حاوی اطلاعات زیر باشد؛

شماره ثبت دکل نام تولیدکننده دکل تاریخ نصب نام حقوقی نصاب نام مالک حقوقی نام اپراتورهای استفاده‌کننده ارتفاع (برحسب متر) مختصات جغرافیایی (بادقت تا دهم ثانیه) فهرست سامانه‌های آنتن نصب‌شده

 برای سامانه‌های آنتن نصب‌شده روی بنا، اطلاعات مشابه باید در محلی قابل‌رؤیت برای ناظران قرار گیرد.

 ماده ۱۵
در صورت پایان استفاده از دکل آنتن برای استقرار آنتن‌های فرستنده یا گیرنده؛

مالک دکل موظف است دکل و سازه‌های مرتبط را جمع‌آوری کند؛ مگر اینکه مجوز حفظ دکل بدون آنتن طبق ماده ۱۲ قبلاً اخذ شده باشد. در مورد سامانه‌های آنتن نصب‌شده روی بنا یا تأسیسات، مالک سامانه باید سازه‌های مربوطه را جمع‌آوری کند.

ضوابط ایمنی محیطی دکل و سامانه‌های آنتن

ماده ۱۶
بهره‌برداران باید مجموعه دکل آنتن، سامانه‌های آنتن، و تجهیزات جانبی را در برابر خطرات احتمالی بیمه کنند.

ماده ۱۷
نصب سازه دکل آنتن باید زیر نظر مهندس ناظر قانونی باشد. مطابق با موازین متولی محل نصب انجام شود. موارد ایمنی و پیشگیرانه جانی و مالی برای نصاب و افراد حاضر در محدوده نصب رعایت شود.

ماده ۱۸
در صورت وجود خطر ورود افراد به کارگاه نصب، محوطه دکل آنتن، یا تماس با دکل، بهره‌بردار موظف است تابلوهای هشداردهنده قابل‌رؤیت نصب کند.

ماده ۱۹
نصاب دکل (دکلبند) باید دارای گواهینامه احراز توانایی شغلی باشد. مجهز به تجهیزات ایمنی فردی برای جلوگیری از سقوط، ضربه و تأثیر تشعشعات رادیویی باشد. از لباس مقاوم در برابر تشعشعات رادیویی قدرتمند و حرارت تجهیزات داغ استفاده کند. اصول ایمنی را در بالابردن تجهیزات و حمایت نصاب و تجهیزات توسط افراد دیگر رعایت کند.

ماده ۲۰
روشنایی دکل در شب و رنگ‌آمیزی آن باید مطابق با پیوست شماره ۱۴ استانداردهای سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ICAO) باشد.

ماده ۲۱
سامانه حفاظت در برابر صاعقه باید بر اساس استاندارد بین‌المللی IEC 62305 طراحی و اجرا شود.

ماده ۲۲
کابل‌های اتصال آنتن به تجهیزات جانبی باید دارای پوشش مقاوم در برابر حرارت، شعله و اشعه ماورای‌بنفش خورشید باشند.

این مقررات در ۲۲ ماده تدوین شده است.

جمع‌بندی آنچه مطالعه کردید…

 امواج رادیویی ساطع‌شده از دکل‌های مخابراتی همواره موضوعی بحث‌برانگیز در جامعه بوده است و نگرانی‌هایی درباره تأثیر آن‌ها بر سلامت عمومی وجود داشته است. بااین‌حال، تحقیقات علمی و بررسی‌های فنی نشان داده‌اند که اگر این دکل‌ها مطابق استانداردهای بین‌المللی و تحت نظارت سازمان‌های ذی‌صلاح نصب شوند، اثرات منفی قابل‌توجهی بر سلامت انسان نخواهند داشت. این استانداردها براساس میزان انرژی تجمعی امواج رادیویی و فاصله ایمن از مناطق مسکونی یا پرتردد تعیین می‌شوند.

 در سال‌های گذشته، یکی از مشکلات اصلی، نصب دکل‌های مخابراتی بدون اخذ مجوز و رعایت استانداردها بود که باعث تشدید نگرانی مردم می‌شد. اما امروزه، فرایند نصب دکل‌ها به‌شدت کنترل‌شده است. اپراتورها موظف‌اند قبل از نصب، مجوزهای لازم را از شهرداری، سازمان انرژی اتمی، وزارت بهداشت و سایر نهادهای مرتبط دریافت کنند. این نهادها براساس معیارهای فنی، زیست‌محیطی و ایمنی درخواست‌ها را بررسی می‌کند و تنها در صورت تأیید ضوابط، مجوز نصب صادر می‌شود.

 با این نظارت دقیق، دکل‌های مخابراتی به‌نحوی نصب می‌شوند که هم‌نیازهای ارتباطی جامعه را تأمین کنند و هم ایمنی و سلامت شهروندان را تضمین کنند. ازاین‌رو، مردم می‌توانند با آگاهی بیشتر و اطمینان از رعایت ضوابط، نگرانی‌های خود را در این زمینه کاهش دهند.