دکل منوپل چیست وچه کاربردی دارد؟
دکل منوپل (به انگلیسی: MonoPole Tower) یکی از خانواده دکل‌های مخابراتی است که ساختاری تک پایه دارد و برای نصب انواع آنتن‌های مخابراتی، آنتن‌های بیسیم اینترنتی و BTS، دوربین‌های نظارتی، اسپید دام، کنترل سرعت جاده‌ها و پایش روستا استفاده میشود.
احتمالا در هنگام رانندگی در خیابان، جاده و اتوبان یا دیدن مسابقه‌ی فرانسه و پرتغال در جام یورو ۲۰۲۴ چراغ‌ها و دوربین‌های سوار شده بر دکل منوپل به چشمتان خورده است.
برای ساخت دکل منوپل، ورق‌های فلزی را با کمک دستگاه‌های مخصوصی شکل میدهند و از آن جایی که دکل‌های منوپل در دو نوع چند وجهی و اسپیرال و لوله‌ای قرار دارند، با توجه به نوع استفاده، به دکل شکل داده میشود. دکل منوپل برای ایستادگی به مهارکش، سیم مهار و… نیازی ندارد و به کمک فونداسیون محکم و قوی در جای خود می‌ایستد که معمولا از فونداسیون آماده برای دکل منوپل استفاده میشود.
دکل‌های منوپل از ورق‌های آهنی از نوع مقاوم A۳۲۵، ST44 و ST52 ساخته شده و برای مقاومت در برابر رطوبت و باران با پوشش گالوانیزه گرم آبکاری میشوند. ضخامت این ورق‌ها در سایز‌های ۳.۴، ۶ و ۸ میلی متر می‌باشد که با توجه به مقاومت مورد نیاز، ضخامت مناسب انتخاب میشود. همچنین در صورت نیاز، پیچ و مهره‌هایی با مقاومت A۳۲۵ یا گرید ۸.۸ (پیچ و مهره خشکه) در دکل منوپل به کار میرود.
کاربرد دکل منوپل
دکل منوپل خود به تنهایی کاربردی ندارد و از طریق تجهیزات قرار گرفته بر روی آن استفاده‌های گوناگونی دارد که شامل:
- ارتباطات مخابراتی: دکل منوپل برای برقراری ارتباط از طریق تلفن همراه، تلفن ثابت، اینترنت bts به تجهیزاتی مانند: آنتن‌های مخابراتی و BTS، فیبر نوری، جعبه کنترل و … نیاز دارد.
- ارتباطات تلویزیونی و رادیویی: دکل منوپل برای انتقال سیگنال تلویزیونی، رادیویی از مراکز تولید محتوا و صدا سیمای کشور به نقاط مختلف کشور مورد استفاده قرار میگیرد.
- ارتباطات رادیویی: دکل منوپل برای ارتباطات رادیویی مانند: مخابرات نظامی، اورژانس، ارتباطات هوایی و مراکز تحقیقاتی و فضایی مورد استفاده قرار میگیرد.
- ارتباطات جاده ای: دکل منوپل برای ارتباطات جاده‌ای مانند تابلوهای راهنمایی و رانندگی، دوربین‌های مدار بسته، سیستم‌های راه‌اندازی ترافیک و نصب چراغ‌ها مورد استفاده قرار میگیرد.
- ارتباطات رادیویی دریایی: دکل منوپل برای ارتباطات رادیویی دریایی مانند: رادیو‌های دریایی و سیستم‌های اطلاعاتی دریایی مورد استفاده قرار میگیرد.
- ارتباطات هوایی: دکل منوپل برای ارتباطات هوایی مانند: برج کنترل ترافیک هوایی، رادیو‌های هوایی و سیستم‌های ارتباطات پروازی مورد استفاده قرار میگیرد.
- انرژی خورشیدی: دکل منوپل برای نصب پنل‌های خورشیدی مورد استفاده قرار میگیرد. سلول‌های خورشیدی، انرژی خورشید را جذب کرده و از این انرژی میتوان برق تولید کرد.
- سیستم‌های امنیتی: دکل منوپل برای نصب سیستم‌های امنیتی مانند: دوربین‌های مدار بسته (اسپید دام)، سیستم‌های امنیتی و دوربین‌های پایش روستا مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع دکل منوپل
دکل‌های منوپل حداکثر ارتفاعی حدود ۳۰ تا ۴۰ متر دارند، هرچه این ارتفاع بیشتر باشد، لرزش سازه بیشتر میشود و برای به حداقل رساندن این لرزش باید از ورق‌های فلزی ضخیم‌تر استفاده شود. به طور کلی، دکل‌های منوپل از لحاظ کاربرد، شکل و نحوه اتصالات به ۵ دسته تقسیم میشوند.
دکل منوپل چند وجهی
دکل منوپل چند وجهی، به دکلی گفته میشود که توسط دستگاه‌های مخصوص، شکلی چند ضلعی به خود گرفته است. این دکل معمولا ۶ یا ۸ وجه دارند. سکشن‌های مختلف این دکل با استفاده از اتصالات فلنجی یا آستینی به هم متصل میشوند. دکل منوپل چند وجهی، ظرفیت تحمل بار و مقاومت بیشتری نسبت به نمونه‌های لوله‌ای شکل دارد.
دکل منوپل اسپیرال
دکل منوپل اسپیرال، به دکلی گفته میشود که شبیه به یک اسپیرال لوله‌ای شکل است. سکشن‌های دکل منوپل اسپیرال، با استفاده از اتصالات فلنجی به هم متصل میشوند. این دکل ها، معمولا فضای کمتری نسبت به دکل‌های چند وجهی اشغال میکنند و هر چه به سمت بالای دکل میرویم قاعده کوچکتر و دکل باریک‌تر میشود.
دکل منوپل فلنجی
دکل منوپل فلنجی، به دکلی گفته میشود که تماما از اتصالات فلنجی برای سکشن‌ها استفاده شده است. این دکل‌ها وزن کمتری نسبت به انواع دیگر دکل‌های منوپل دارند و به تبع قدرت تحمل بار کمتری نیز دارند.
دکل منوپل اورلب
دکل منوپل اورلب، به دکلی گفته میشود که قسمت بالایی آن به شکل یک اورلب (یا ارگ) طراحی شده است. معمولا برای ارتفاعات بالا، به جای نصب به صورت یکپارچه از چندین سکشن استفاده میشود که از طریق اتصالات اورلبی و فلنجی به هم متصل میشوند و هر سکشن از سکشن زیرین خود دهانه‌ی کوچکتری دارد که به همین دلیل به دکل تلسکوپی نیز معروف است. این دکل‌ها برای بارهای قوی و طولانی مدت طراحی شده‌اند. این نوع دکل معمولا دارای دستک می‌باشد و برای نصب سکتور‌ها و دیش‌ها استفاده میشود.
دکل دوربین
دکل دوربین، به دکلی گفته میشود که برای نصب دوربین‌های مداربسته، نظارتی، کنترل ترافیک و پایش روستا استفاده میشود. قسمت‌های مختلف دکل دوربین با استفاده از جوش و یا اتصالات فلنجی به هم متصل میشوند.
به طور کلی هر کدام از دکل‌ها برای محیط‌ها و نیازهای مختلفی طراحی و ساخته شده‌اند و انتخاب مدل مناسب دکل منوپل با توجه به محیط و نیازهای پروژه اهمیت بالایی دارد. که به طور مفصل‌تر در مقاله انواع دکل منوپل به بررسی آن‌ها پرداخته ایم.
تجهیزات و متعلقات دکل منوپل چیست؟
برای ساخت دکل منوپل، باید از تجهیزات و متعلقات مناسب استفاده شود. که شامل: ستون، پایه، سیستم بالابر، حفاظ نردبان، سیستم روشنایی، تجهیزات الکتریکی، سیستم‌های ارتباطی و سیستم‌های نگهداری و تعمیر میشود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید به مقاله تجهیزات و متعلقات دکل منوپل سر بزنید.
سیستم بالابر (Climbing System): سیستم بالابر و نردبان برای فردی که مسئول نصب و تعمیرات دکل است، استفاده میشود تا بتواند به بخش‌های مختلف دکل دسترسی داشته باشد.
سیستم روشنایی (Lighting System): سیستم روشنایی و چراغ دکل در بالاترین نقطه دکل منوپل نصب میشود تا در شب و آب و هوای مه‌آلود و ابری، دکل مشخص و قابل رویت باشد. این چراغ در فروشگاه باملو نیز قابل خرید می‌باشد.
تجهیزات الکتریکی (Electrical Equipment): محافظ، کابل‌های برق، ترانسفورمر و دستگاه‌های تغذیه جز تجهیزات الکتریکی هستند و برای انتقال برق به دستگاه‌های مختلف دکل منوپل استفاده میشود.
سیستم‌های ارتباطی (Communication Systems): سیستم‌های ارتباطی شامل: آنتن‌های رادیویی، آنتن‌های اینترنت BTS، تجهیزات مخابراتی، تجهیزات ارتباطی، جعبه کنترل و در صورت استفاده از اینترنت پوینت تو پوینت (پهنای باند اختصاصی) از دو دیش روبروی هم استفاده میشود.
جوشکاری دکل منوپل
جوشکاری دکل منوپل یا MonoPole Tower یکی از مراحل مهم در ساخت و نصب این دکل‌ها می‌باشد. انجام جوشکاری صحیح با استفاده از روش‌های مناسب، به عنوان یکی از عوامل مهم در ایمنی و بازدهی مناسب دکل منوپل محسوب میشود.
روش‌های مختلفی برای جوشکاری دکل منوپل وجود دارد که از جمله آن‌ها میتوان به: جوشکاری فولاد با الکترود، جوشکاری فولاد با MIG/MAG، جوشکاری فولاد با TIG، جوشکاری فولاد با SMAW و… اشاره کرد. هر یک از این روش ها، با توجه به شرایط موجود، قابل استفاده هستند و با توجه به مزایا و معایب هر یک، انتخاب بهینه‌ی روش جوشکاری برای دکل منوپل مهم است.
با توجه به اینکه جوشکاری دکل منوپل برای مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی سخت و عوامل محیطی متعددی مانند: رطوبت، باد، گرد و غبار و… صورت میگیرد، اهمیت استفاده از روش‌های صحیح جوشکاری و اجرای مراحل کنترل کیفیت جوشکاری، بیشتر میشود.
اطلاعات بیشتر را میتوانید در مقاله بهترین نوع جوشکاری دکل مهاری و دکل منوپل مطالعه کنید.
نکات مهم در نصب و ساخت دکل منوپل
در نصب و ساخت دکل منوپل، باید به نکات زیر توجه کرد:
- رعایت استانداردهای مربوط به دکل منوپل برای ایمنی و بازدهی مناسب
- استفاده از فونداسیون قوی، محکم و برای صرفه جویی در زمان استفاده از فونداسیون آماده
- استفاده از تجهیزات و متعلقات با کیفیت برای جلوگیری از مشکلات در آینده
- نصب پایه دکل به شکل صحیح و مطابق با نیازهای دکل
- استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب برای کاربران دکل و همچنین تعمیرکاران
- انتخاب سیستم بالابر مناسب برای دسترسی به مناطق مختلف دکل
- نصب چراغ دکل چشمک زن مناسب برای دکل در شب و آب و هوای مه‌آلود و ابری
- استفاده از تجهیزات الکتریکی با کیفیت و مطابق با نیازهای دکل
- نصب سیستم‌های ارتباطی مناسب برای برقراری ارتباط با دستگاه‌های مختلف
جنس دکل منوپل
با توجه به موارد زیر، مواد ساخت دکل منوپل شامل فولاد، بتن و فایبر گلاس است. انتخاب مناسب‌ترین ماده سازنده دکل منوپل بستگی به شرایط محیطی و نیازهای پروژه دارد. برای مثال، در مناطق آب و هوای خشک و کمبود آب، دکل‌های بتنی ممکن است برای پایداری بهترین گزینه باشند، در حالی که در مناطق با بارندگی و رطوبت بالا، دکل‌های فایبر گلاس می‌توانند انتخاب مناسب‌تری باشند. همچنین، توجه به نیازهای پروژه مانند: وزن و ارتفاع دکل منوپل نیز میتواند در انتخاب مناسب‌ترین جنس دکل منوپل تاثیر گذار باشد.
فولاد: بیشتر دکل‌های منوپل از فولاد ساخته شده‌اند. فولاد به دلیل استحکام بالا و قابلیت انعطاف برای ارتفاع بالا، بسیار مناسب برای ساخت دکل منوپل است. این نوع دکل‌ها از جنس فولاد ضد زنگ نیستند و ممکن است به دلیل تماس با هوا و رطوبت، دچار زنگ زدگی و خوردگی شوند که برای جلوگیری از زنگ زدگی، با پوشش گالوانیزه گرم پوشانده میشوند.
بتن: برای ساخت دکل منوپل، از بتن نیز استفاده میشود. دکل‌های بتنی بیشتر برای پشتیبانی از تجهیزات الکتریکی و مخابراتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بتن به دلیل قابلیت پیچیدگی کمتر در ساختار و ضخامت بالای آن، از نظر استحکام و پایداری بسیار مناسب برای ساخت دکل منوپل است.
فایبر گلاس: برای ساخت دکل منوپل از فایبر گلاس نیز استفاده میشود. فایبر گلاس به دلیل وزن سبک و مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی، برای ساخت دکل‌های منوپلی که در محیط‌های مرطوب شرجی نصب میشوند، کاربرد دارد.
پوشش دکل منوپل
دکل منوپل برای مقاومت در برابر عوامل محیطی مختلف مانند: شرجی، مرطوب، بارانی و… به پوشش محافظی نیاز دارد. که یکی از رایج‌ترین روکش‌ها در دکل‌های منوپل روکش گالوانیزه گرم است. در این روش، دکل مونوپل برای جلوگیری از خوردگی و ایجاد استحکام بیشتر، با یک لایه روی (ZN) پوشانده میشود. روکش گالوانیزه گرم علاوه بر مقاومت بالا، هزینه کمتری نسبت به روکش‌های دیگر دارد و به همین دلیل در پروژه‌های بزرگ و متعدد مورد استفاده قرار میگیرد.
بهترین مکان نصب دکل منوپل
اگر برای انتخاب بهترین مکان برای نصب دکل منوپل مردد هستید. پیشنهاد ما به شما، مشورت با یک تیم حرفه‌ای است. اما با این وجود در ادامه سعی کردیم تاثیرگذارترین عوامل برای نصب دکل را برای شما توضیح دهیم تا نیاز پروژه مورد نظرتان برآورده شود؛ به طوری که در بلند مدت نیازی به تغییر محل نصب نباشد.
- قوانین و مقررات: مهمترین عاملی که باید به آن توجه کرد، قوانین و مقررات مربوط به نصب دکل منوپل در منطقه مورد نظر شماست.
- نیازهای پروژه: در انتخاب محل نصب دکل منوپل، توجه به نیازهای پروژه الزامی است. برای مثال: تعیین محل نصب دکل منوپل برای انتقال سیم کشی‌های الکتریکی در منطقه‌ی بادخیز، باید به گونه‌ای باشد که بتواند در برابر باد مقاومت کند و پایداری لازم را داشته باشد.
- شرایط زمینی: شرایط زمینی نیز یکی از عوامل مؤثر در انتخاب محل نصب دکل منوپل می‌باشد. به طوری که نصب دکل منوپل در خاک نرم و مرطوب مناسب نیست و باعث کاهش پایداری و ایمنی دکل خواهد شد.
- فاصله تا منابع برق و ارتباطات: دکل منوپل اغلب برای انتقال سیم کشی‌های الکتریکی و تجهیزات ارتباطی و مخابراتی مورد استفاده قرار میگیرد، بنابراین فاصله آن با منابع برق و ارتباطات بسیار مهم است. این فاصله باید به گونه‌ای باشد که پایداری و کارایی این تجهیزات تحت تأثیر قرار نگیرد.
اتصالات دکل منوپل
نحوه‌ی اتصال قطعات دکل منوپل، به منظور ایجاد استحکام با کیفیت و ارتباط بین اجزای دکل از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا میتواند بر مقاومت و عمر مفید دکل منوپل تاثیر گذار باشد.
در دکل‌های منوپل، با توجه به نوع استفاده و ظرفیت باربری، از اتصالات فلنجی و یا اتصالات آستینی استفاده میشود.
- اتصال فلنجی: این نوع اتصال برای سازه‌هایی با تحمل بار عمودی و افقی مورد استفاده قرار میگیرد و دو قطعه فلنج با استفاده از پیچ و مهره به هم متصل میشوند. این اتصال برای اتصال دستک دکل منوپل به ستون کاربرد بیشتری دارد.
- اتصال آستینی: این نوع اتصال برای سازه‌هایی با تحمل بارهای محوری و گردشی کاربرد دارد. در این روش قطعات دکل منوپل از طریق جوشکاری به هم متصل میشوند. اتصال آستینی از اتصالات فلنجی ارزان‌تر و مقرون به صرفه‌تر می‌باشند.
نکات مهم هنگام خرید دکل منوپل
پیش از خرید دکل منوپل توجه به نکات زیر اهمیت زیادی دارد، زیرا ممکن است بی‌توجهی به هریک از این موارد خطرات مالی و جانی زیادی در پی داشته باشد.
طراحی مناسب: طراحی منوپل باید به گونه‌ای باشد که بتواند بارهای ناشی از باد، زلزله و سایر عوامل را به خوبی تحمل کند. بنابراین، طراحی دقیق و مناسب بسیار حائز اهمیت است. برای اطمینان از این مورد بهتر است دکل منوپل از فروشگاه‌های معتبر خریداری شود.
استفاده از مواد با کیفیت: برای ساخت دکل منوپل، باید از مواد با کیفیت و استاندارد استفاده شود. استفاده از مواد با کیفیت پایین باعث کاهش استحکام و عمر مفید دکل منوپل میشود.
نگهداری منظم: برای حفظ عمر مفید دکل منوپل و جلوگیری از خرابی آن، نگهداری منظم و دوره‌ای بسیار حائز اهمیت است. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید به مقاله پشتیبانی و نگهداری از دکل مراجعه کنید.
نصب صحیح: نصب صحیح دکل منوپل بسیار حائز اهمیت است. نصب نادرست میتواند باعث کاهش استحکام و عمر مفید دکل منوپل شود.
ایمنی: برای جلوگیری از وقوع حوادث و ایمنی افراد، دکل منوپل باید با رعایت استانداردهای ایمنی نصب و نگهداری شود و دکل بند تمام تجهیزات ایمنی مانند: کلاه، دستکش، کمربند ایمنی و… را داشته باشد.
برای اطلاعات کامل تر، میتوانید مقاله مهمترین نکات هنگام خرید دکل منوپل را مطالعه کنید.
مزایای دکل منوپل
شاید برایتان سوال شده باشد، که چرا باید از دکل منوپل برای نصب تجهیزات استفاده کرد؟ دکل مونوپل، مزایای فراوانی دارد که در ادامه به بررسی ویژگی‌های دکل مونوپل می‌پردازیم:
- سرعت نصب: دکل منوپل در مقایسه با دکل خود ایستا سرعت نصب بسیار بالاتری دارد.
- کاهش هزینه ها: به دلیل سرعت نصب بالا، کاهش زمان و هزینه‌های نگهداری، استفاده از دکل منوپل میتواند در کاهش هزینه‌های پروژه موثر باشد.
- اشغال فضای کمتر: دکل منوپل بر خلاف دکل مهاری به دلیل‌عدم نیاز به مهارکننده‌ها به فضای کمتری برای نصب نیاز دارد که گزینه‌ی مناسبی در محیط‌های شهری می‌باشد.
- قابلیت تعمیر: دکل منوپل، در صورت داشتن خرابی یا نیاز به تعمیر، به راحتی قابل تعمیر و بازسازی است.
- حفاظت از محیط زیست: به دلیل استفاده از مواد با کیفیت و بازیافتی، دکل منوپل به حفاظت از محیط زیست کمک میکند.
- کاربرد چندگانه: دکل منوپل برای انتقال انواع سیم کشی ها، تجهیزات مخابراتی، الکتریکی، ارتباطی و نظارتی به کار میرود.
معایب دکل منوپل
هر چند که دکل منوپل به عنوان یکی از ابزارهای مهم در پروژه‌های ارتباطی، شهری و نظارتی به حساب می‌آید، اما معایبی نیز دارد:
- نیاز به تجهیزات ویژه: برای نصب و تعمیر دکل منوپل، به تجهیزات ویژه‌ای مانند: بالابر یا نردبان، حفاظ نردبان و ماشین‌های باربری و جرثقیل نیاز دارد؛ این موضوع ممکن است باعث افزایش هزینه‌ها میشود.
- تأثیر بر باد: دکل منوپل به دلیل وزن نسبتا سبک در مناطق باد، ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد و لرزش‌هایی داشته باشد البته راه حل این مورد استفاده از ورق‌های فلزی ضخیم و فونداسیون محکم و قوی است.
البته! ما در آینده به طور مفصل‌تر مقاله‌ای در زمینه مزایا و معایب دکل منوپل خواهیم نوشت.
سخن پایانی
در این مقاله به توضیح درباره انواع دکل منوپل، نوع اتصالات، نکات مهم هنگام خرید و بررسی تمام جوانب آن پرداخته‌ایم تا شما را در خرید دکل منوپل یاری کنیم. اگر تمایل دارید یک تیم حرفه ای، پروژه شما را به طور تخصصی بررسی کند، میتوانید با مشاوران ما در تیم پشتیبانی باملو تماس بگیرید. انتخاب دکل منوپل با متریال با کیفیت از فروشگاه‌های معتبر، خیالتان را تا چندین سال راحت میکند؛ البته تعمیرات و بررسی‌های دوره‌ای و منظم را نباید فراموش کنید. برای خرید انواع دکل منوپل میتوانید به فروشگاه باملو سری بزنید.
